รังสีไอออไนซ์มีชื่อนี้เนื่องจากปฏิกิริยาของมันกับอะตอมหรือโมเลกุลที่เป็นกลางทำให้อะตอมหรือกลุ่มของอะตอมเหล่านั้นกลายเป็นไอออนหรือสิ่งที่มีประจุไฟฟ้า รังสีไอออไนซ์มีทั้งคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและรังสีของอนุภาค คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นสเปกตรัมกว้างๆ ของคลื่น ซึ่งรวมถึงคลื่นวิทยุ การเกิดรังสี ไมโครเวฟ แสงที่มองเห็นได้ รังสีเอกซ์ และรังสีแกมมา การแผ่รังสีของอนุภาครวมถึงลำแสงของอนุภาคย่อยของอะตอม เช่น โปรตอน อนุภาคแอลฟา อนุภาคบีตา นิวตรอน และโพสิตรอน ตลอดจนอนุภาคที่หนักกว่า เช่น คาร์บอนไอออน